Ngày Tết Trung thu hay Rằm Trung thu chính là một trong những ngày lễ lớn hàng năm ở Việt Nam và nhiều quốc gia ở châu Á khác. Vậy ý nghĩa ngày rằm trung thu là gì? Cách cúng rằm trung thu như thế nào? Hãy cùng Đồ đồng Thiên Phúc tìm hiểu thông qua bài viết sau.
Ý nghĩa ngày rằm trung thu
Ngày rằm trung thu tháng 8 được coi là một phong tục mang ý nghĩa của sự báo hiệu, lòng biết ơn và tình yêu thương. Bởi đây chính là dịp bố mẹ, người lớn mua quà trung thu tặng trẻ em để thể hiện sự quan tâm và mua bánh trung thu, bánh kẹo, hoa quả.
Ý nghĩa chính của Tết Trung thu là tạo ra một không gian gia đình ấm cúng và vui tươi. Trung thu được coi như một dịp để cả gia đình quây quần bên nhau, cùng nhau thưởng thức các món ăn truyền thống và tham gia vào các hoạt động vui chơi, trò chơi truyền thống. Ngày Tết Trung thu cũng là dịp để người lớn tặng quà cho trẻ em và chia sẻ niềm vui với những người khác.
Trong các buổi lễ hội và diễn hành đèn lồng, người ta thường mang theo những chiếc hòm đựng kẹo, bánh Trung thu để chia sẻ với mọi người. Đây cũng là thời điểm mà trẻ em được thỏa sức vui chơi, chạy nhảy, đốt đèn lồng và tham gia các hoạt động văn hóa truyền thống như múa lân, múa rối,...
Tết Trung thu cũng mang theo những ý nghĩa văn hóa và tâm linh. Trong truyền thuyết, Trung thu được coi là thời điểm mặt trăng sáng nhất, biểu trưng cho sự tròn đầy, thịnh vượng và may mắn.
Người ta tin rằng trong đêm Trung thu, các vị thần và linh hồn từ cõi trên xuống thăm thú và ban phước cho con người. Đồng thời, Tết Trung thu cũng là dịp để cầu mong sự an lành, sức khỏe, và thành công cho gia đình và người thân yêu.
Theo truyền thống Tết Trung thu sẽ tổ chức rất nhiều hoạt động. Bố mẹ sẽ bày mâm cỗ cúng rằm trung thu ngoài trời hay gia tiên tại nhà, cúng ở cơ quan với đầy đủ như:
- Làm đèn lồng ông sao, làm hoặc mua mặt nạ cho trẻ.
- Chuẩn bị rằm Trung thu với cách làm mâm cỗ cúng ngày rằm và không thể thiếu món bánh đặc trưng Trung thu. Trong đó, Tết Trung thu ngày xưa thường là bánh nướng và bánh dẻo hình tròn biểu trưng cho đoạn kết hoàn chỉnh
Nhiều vùng miền trên cả nước còn có thói quen ban ngày làm cỗ gia tiên, đến tối bày cỗ thưởng nguyệt. Tùy từng nơi mà việc làm mâm cỗ cúng gia tiên ban ngày, mâm cỗ cúng ngoài trời cúng vào buổi tối và khi thực hiện xong cùng hạ lễ, phá cỗ, mọi người thưởng thức và sum vầy.
Tết Trung thu có một ý nghĩa sâu sắc trong văn hóa và truyền thống Việt Nam. Nó tạo ra một không gian đặc biệt để gia đình và cộng đồng kết nối, chia sẻ niềm vui và tôn vinh giá trị gia đình.
Xem thêm: Cách Cúng Lễ Tết Thanh Minh
Cúng rằm trung thu ngày nào ?
Ngày Trung thu theo Trung Quốc có nghĩa là “giữa mùa thu”, theo quan niệm ngày này chính là ngày 15/8 âm lịch và thường được gọi là rằm tháng 8 hàng năm. Thực chất, chọn ngày 15/8 âm bởi đây là ngày trăng tròn và sáng nhất của tiết thu. Đồng thời, đây cũng là thời điểm mà nông lịch kết thúc một mùa thu hoạch nên vô cùng thích hợp để tổ chức cúng rằm, những lễ hội vui chơi.
Theo truyền thống Trung thu Việt Nam sẽ là ngày rằm tháng 8 (15/8 âm lịch hàng năm). Rằm trung thu còn có những tên gọi khác như Tết thiếu nhi, Tết đoàn viên, Tết trông trăng,....
Chuẩn bị đồ lễ cúng rằm trung thu cần những gì ?
- Hoa tươi (hoa cúc hay hoa hồng) hoặc hoa 5 màu.
- Trầu 3 lá và cau 3 quả cành dài đẹp.
- Đĩa ngũ quả (5 loại quả 5 màu khác nhau).
- 1 chén rượu, 1 chén trà, 1 chén nước, 1 chén gạo và 1 chén muối.
- Bánh kẹo bày vào một đĩa to.
- 1 đĩa xôi và 2 bát chè ngọt nhỏ.
- Bánh nướng và bánh dẻo.
- 5 đinh tiền lễ ( tức 1 đinh 10 lễ).
Mâm cỗ cúng rằm tháng 8 có trọng tâm chính là con chó được làm bằng những tép bưởi bắt mắt. Xung quanh gia chủ sẽ được bày thêm hoa quả và một số bánh kẹo chẳng hạn như bánh nướng và bánh dẻo. Tiếp theo gia chủ sắp xếp tất cả những vật phẩm lên mâm cỗ. Khi nào trăng lên tới đỉnh đầu chính là giây phút mọi người phá cỗ và cùng nhau thưởng thức hương vị của rằm tháng 8 dưới ánh trăng tròn.
Xem thêm: Cách cúng mùng 2 và 16 hàng tháng
Cách cúng rằm trung thu như thế nào?
Ngày rằm tháng 8 hiện nay, có rất nhiều hoạt động như cùng nhau đi phá cỗ, tham gia múa lân, thả đèn, rước đèn,...không thể thiếu nghi lễ quan trọng và mang ý nghĩa chính là lễ cúng rằm trung thu hay cỗ trông trăng.
Cúng rằm Trung thu là một nghi lễ truyền thống trong ngày Tết Trung thu ở Việt Nam. Dưới đây là một số bước cơ bản để thực hiện cúng rằm Trung thu:
- Chuẩn bị đồ cúng: Chuẩn bị các vật phẩm cần thiết cho lễ cúng như bát đĩa, nến, hương, hoa, trái cây, bánh Trung thu, bánh dẻo và nước ngọt. Nên chọn những vật phẩm phù hợp với truyền thống và tín ngưỡng gia đình.
- Sắp xếp bàn thờ: Sắp xếp bàn thờ cúng trên một bàn hoặc một nơi phù hợp trong nhà hay ngoài trời. Bàn thờ nên được trang trí đẹp mắt với những bông hoa, cây cỏ và đèn lồng.
- Đặt các vật phẩm cúng: Đặt các vật phẩm cúng lên bàn thờ, bao gồm bánh Trung thu và bánh dẻo, trái cây, nến và hương, đèn lồng. Đèn lồng thường được đặt ở trung tâm, tượng trưng cho ánh sáng và may mắn.
- Thắp nến và hương: Thắp nến và hương trên bàn thờ. Nến thường là một số lượng lẻ và có thể thắp lên để tạo ánh sáng và ý nghĩa tâm linh.
- Cúng và cầu nguyện: Dùng lòng thành và trang trọng, cúng đọc văn khấn và cầu nguyện cho tổ tiên và các vị thần. Người cúng có thể đọc các lời cầu nguyện, tri ân và mong muốn cho sức khỏe, may mắn và an lành cho gia đình và người thân.
- Chia sẻ bánh Trung thu: Sau khi hoàn thành lễ cúng, người cúng có thể chia sẻ bánh Trung thu, bánh kẹo và các đồ ăn truyền thống với gia đình và khách mời.
Văn khấn cúng rằm trung thu
Dưới đây là bài cúng rằm trung thu (theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam - NXB Văn hóa Thông tin) được nhiều người sử dụng trong dịp lễ rằm tháng Tám.
- Con kính lạy Hoàng thiên hậu Thổ chư vị Tôn thần.
- Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị Tôn thần.
- Con kính lạy Cao Tằng Tổ khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Thúc Bá, Đệ Huynh, Cô Di, Tỷ Muội họ nội họ ngoại
Tín chủ (chúng) con là:………………………………….Tuổi:………………..........
Ngụ tại:………………………………………………………………………………….
Hôm nay là ngày Rằm tháng Tám gặp tiết Trung Thu, tín chủ chúng con thành tâm sắm lễ, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương dâng lên trước án.
Chúng con kính mời ngài Bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long Mạch, Tài Thần. Cúi xin các ngài giáng lâm trước án chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật.
Chúng con kính mời các cụ Tổ Khảo, Tổ Tỷ, chư vị Hương linh gia tiên nội ngoại họ………………, cúi xin thương xót con cháu linh thiêng hiện về, chứng giám tâm thành, thụ hưởng lễ vật.
Tín chủ con lại kính mời các vị Tiền chủ, Hậu chủ ngụ tại nhà này, đất này đồng lâm án tiền, đồng lai hâm hưởng. Xin các ngài độ cho chúng con thân cung khang thái, bản mệnh bình an. Bốn mùa không hạn ách, tám tiết hưởng vinh quang thịnh vượng.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Phục duy cẩn cáo!
Rằm Trung thu không chỉ là một ngày lễ đơn thuần mà còn là dịp để chúng ta ôn lại những truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Qua việc cúng lễ, chúng ta bày tỏ lòng biết ơn đối với tổ tiên, cầu mong những điều tốt đẹp cho gia đình và bản thân. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về ý nghĩa và cách cúng lễ Rằm Trung thu để ngày Tết đoàn viên thêm phần ý nghĩa.
