Đúc tượng đồng hiện nay đã dẫn trở thành xu hướng và được chế tác dưới nhiều chất liệu khác nhau. Nhưng nhiều gia chủ vẫn chưa rõ về cách đúc tượng đồng ? Để giải đáp thắc mắc, hãy cùng Đồ đồng Thiên Phúc tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây để biết thêm thông tin hữu ích nhé.
Tượng đồng là gì ?
Tượng đồng là một loại tượng được làm từ chất liệu đồng, một loại kim loại mềm có khả năng dễ dàng được đúc và điêu khắc. Đồng là một hợp kim gồm chủ yếu là đồng và một số lượng nhỏ các thành phần khác như kẽm, thiếc và niken. Tượng đồng có thể được tạo ra bằng cách đúc hoặc điêu khắc từ một khối đồng nguyên chất hoặc bằng cách kết hợp các mảnh nhỏ đồng lại với nhau.
Tượng đồng đã được sử dụng từ hàng ngàn năm trước đây như một hình thức nghệ thuật và truyền thống văn hóa. Các tượng đồng có thể biểu thị những hình ảnh của con người, vật thể,.... Chúng có thể được tìm thấy trong các bảo tàng, công trình nghệ thuật công cộng, nơi trưng bày và trong các bộ sưu tập cá nhân.
Sự sáng tạo và khả năng làm mềm của đồng cho phép các nghệ nhân tạo ra các tác phẩm tượng đồng với độ chi tiết và độ phức tạp cao. Tượng đồng có thể được mạ vàng, dát vàng hoặc oxy hóa để tạo ra các hiệu ứng màu sắc và bảo vệ bề mặt khỏi sự ảnh hưởng của môi trường.
Với nhu cầu ngày càng cao về tượng đồng, nghề đúc tượng đồng cũng càng ngày một phát triển với nhiều cơ sở đúc tượng đồng uy tín và chất lượng. Và nghề đúc tượng đồng được xem là một trong những nghề truyền thống được lưu giữ và truyền lại từ cha ông ta thời xưa đến hiện nay.
Những yếu tố khi đúc tượng bằng đồng
Để tạo nên một bức tượng đồng đẹp và giống thật, có hồn thì đầu tiên cần đảm bảo yếu tố căn bản sau:
Nghệ nhân tạo mẫu
Đây được xem là điều kiện cần và chiếm tỉ lệ tới sự thành công của một bức tượng đồng. Người nghệ nhân tạo mẫu sẽ thực hiện công việc tạo mẫu nhằm đưa tới hình khối chuẩn và đẹp, giúp cho pho tượng có hồn. Chính những điều đó đòi hỏi người nghệ nhân phải có kinh nghiệm, mắt thẩm mỹ tốt. Trường hợp nếu mẫu tượng không tốt, không đẹp thì pho tượng khi đúc xong không có giá trị.
Nghệ nhân đúc tượng
Những người chuyên đúc tượng đồng phải là những người thợ có nhiều kinh nghiệm và trình độ chuyên môn cao. Họ cần phải là người có cái nhìn tinh tế và mắt thẩm mỹ tốt, sáng tạo, dễ tiếp thu được những thay đổi về diện mạo mới.
Đối với trường hợp những bức tượng có kích thước lớn thì những người thợ cần có kinh nghiệm và giỏi về giai đoạn công việc của chính mình. Ngoài ra, đội thợ thì cần có sự tập trung và thống nhất để tạo nên được sản phẩm tượng đồng hoàn hảo nhất.
Xưởng đúc tượng đồng
Để quy trình đúc tượng được diễn ra một cách thuận lợi nhất thì cần có xưởng đúc rộng rãi với đầy đủ trang thiết bị hỗ trợ. Cùng với sự phát triển của khoa học - công nghệ như hiện nay, ngoài những chi tiết cần thiết làm thủ công thì người thợ có thể rút ngắn thời gian hoàn thành sản phẩm bằng những máy móc và lò đúc hiện đại. Việc này cũng giúp nghệ nhân có thể loại bỏ những nguy hiểm không có thể xảy ra như bỏng khi nung đồng, rách tay khi mài và làm bóng sản phẩm,…
Cách đúc tượng đồng chuẩn chi tiết
Quy trình đúc tượng đồng đòi hỏi người thợ phải thực hiện theo quy trình nhất định. Trường hợp nếu gia chủ chỉ thiếu một bước thì sẽ không tạo ra được bức tượng đồng hoàn hảo. Dưới đây là quy trình đúc đồng với 7 bước phổ biến để tạo nên một sản phẩm hoàn thiện
Tạo mẫu tượng đồng
Đây chính là bước đầu tiên và cũng là bước quan trọng nhất trong toàn bộ quy trình đúc tượng. Khi tạo ra một mẫu chuẩn thì sản phẩm hoàn thành mới có độ chính xác và vẻ ngoài bắt mắt nhất. Tuy nhiên, tượng đồng là một sản phẩm khó tạo mẫu cùng với yêu cầu cao. Bởi những bức tượng đều có diện mạo bề ngoài mang mang ý nghĩa sâu sắc. Hầu hết, tạo những mẫu tượng đồng Phật cỡ lớn bằng đất sét hoặc xi măng thì sẽ tạo từng phần sau đó ghép nên.
Tạo khuôn đúc tượng
Công đoạn yêu cầu nghệ nhân phải có tay nghề cao cùng với sự tỉ mỉ, kiên nhẫn, cẩn thận. Khuôn được tạo thành 2 phần chính là khuôn âm bản và khuôn dương bản. Bên cạnh đó, chất liệu chính để tạo khuôn gồm có đất, trấu, bột chịu nhiệt nung. Sau đó, người thợ đem khuôn đã nặn sẵn đi nung với nhiệt độ 700 độ C và đem phơi trong vòng 10 - 20 ngày. Đối với khuôn bằng đất sét thì sẽ được lau nhẵn và quét thêm lớp sơn chịu nhiệt và nung ở nhiệt độ 500 độ C.
Chuẩn bị nguyên liệu
Nguyên liệu chính để đúc tượng chính là đồng và chất liệu được sử dụng là đồng thanh khiết được những người thợ chọn lọc tỉ mỉ và không chứa tạp chất khác. Có các loại đồng khác nhau như đồng đỏ, đồng thau, đồng vàng,... Để giúp tăng thêm tính thẩm mỹ và độ bền cho tượng đồng thì người nghệ nhân sẽ dùng thêm hợp kim như thiếc, kẽm, niken trong quá trình nấu đồng. Tỷ lệ pha trộn giữa đồng và những chất hợp kim trên được phân chia nhất định, tùy thuộc vào kích thước và trọng lượng của tượng đồng.
Nấu chảy đồng
Đồng thanh khiết sẽ được người thợ nấu thành dạng lỏng với nhiệt độ 1200 độ C. Tiếp theo khi đồng bị nóng chảy hoàn toàn thì thợ đúc sẽ bỏ thêm những chất hợp kim vào tiếp tục nung ở nhiệt độ 1250 độ. Thời gian nung chảy đồng khoảng từ 10-12 giờ.
Rót đồng vào khuôn
Sau khi đồng được người thợ nấu nóng chảy hoàn toàn sẽ được lấy ra đổ vào khuôn trước đó. Khuôn đúc phải luôn đảm bảo được duy trì ở trạng thái nung đỏ. Quy trình rót đồng vào khuôn phải được thực hiện bởi những người nghệ nhân lành nghề với kỹ thuật cẩn thận, đều tay, tỉ mỉ. Bên cạnh đó, toàn bộ quá trình luôn được đảm bảo an toàn.
Gỡ khuôn
Sau khi khuôn đúc nguội và người thợ đúc sẽ tiến hành gỡ khuôn để lấy sản phẩm ra. Tượng đồng được cắt và mài bằng các dụng cụ cắt và mài để loại bỏ các mảnh thừa và các chi tiết không cần thiết. Đối với những mẫu tượng Phật lớn thì sản phẩm sẽ được đúc thành từng bộ phận và sẽ được ghép nối lại với nhau thành sản phẩm hoàn chỉnh.
Hoàn thiện
Tượng đồng được đánh bóng để tạo ra bề mặt sáng bóng và bóng mượt. Cuối cùng, tượng đồng được xử lý để tạo ra bề mặt cuối cùng và hoàn thiện. Các chi tiết nhỏ có thể được thêm vào tượng nếu cần. Gia chủ có thể tham khảo thêm về dát vàng và mạ vàng theo yêu cầu.
Quy trình đúc tượng đồng có tốn nhiều thời gian không?
Quy trình đúc tượng đồng là một quá trình rất phức tạp và chi tiết, vì vậy nó thường tốn nhiều thời gian để hoàn thành. Thời gian đúc tượng đồng phụ thuộc vào kích thước của tượng, số lượng chi tiết và độ phức tạp của thiết kế.
Ngoài ra, thời gian để hoàn thành một tượng đồng cũng phụ thuộc vào công nghệ và kỹ thuật được sử dụng. Các công nghệ đúc tượng đồng hiện đại sử dụng máy móc và thiết bị hiện đại để giảm thiểu thời gian sản xuất. Tuy nhiên, những tượng đồng được đúc thủ công vẫn cần nhiều thời gian hơn để hoàn thành vì đòi hỏi nhiều kỹ thuật và tinh thần cẩn trọng trong quá trình đúc.
Vì vậy, thời gian để đúc tượng đồng có thể từ vài ngày đến vài tuần hoặc thậm chí vài tháng tuỳ thuộc vào độ phức tạp của tượng và phương pháp đúc được sử dụng.
Quá trình đúc tượng đồng là một quá trình đòi hỏi sự kiên nhẫn và tỉ mỉ cao. Từ việc chọn nguyên liệu, tạo mẫu, làm khuôn đến quá trình nung chảy đồng và hoàn thiện sản phẩm, mỗi công đoạn đều đòi hỏi sự chính xác và kinh nghiệm của người thợ. Chính vì vậy, mỗi bức tượng đồng đều là một tác phẩm nghệ thuật độc đáo và có giá trị.
