Trong đời sống tâm linh của người Việt, việc thờ cúng tổ tiên là một nghi thức quan trọng. Bàn thờ gia tiên là nơi thể hiện lòng thành kính của con cháu đối với ông bà, tổ tiên. Một trong những vật phẩm không thể thiếu trên bàn thờ là bát hương. Bên trong bát hương, ngoài tro và gạo, còn có cốt bát hương, trong đó có thất bảo. Vậy cốt bát hương và thất bảo có ý nghĩa gì trong tín ngưỡng dân gian? Chúng ta hãy cùng khám phá trong bài viết dưới đây.
Cốt bát hương là gì? Thất bảo gồm những gì?
Cốt bát hương: cốt bát hương là các vật phẩm được đựng bên trong bát hương để giúp cố định cây hương khi thắp. Trong văn hóa thờ cúng của người Việt Nam, bát hương được xem là vật phẩm quan trọng không thể thiếu, vô cùng linh thiêng. Vào mỗi dịp ngày mùng 1, ngày rằm âm lịch hàng tháng hoặc các ngày lễ, giỗ, Tết, thì con cháu đều dâng hương, dâng lễ vật lên bàn thờ thể hiện tấm lòng hiếu kính đến ông bà tổ tiên, thần Phật. Người ta cho rằng, làn khói từ hương giống như một sợi dây vô hình kết nối âm dương.
Bên cạnh đó, bát hương còn là nơi chứng giám của các hương linh, tổ tiên và thần Phật. Người xưa có câu, “có thờ có thiêng, có kiêng có lành”, vì vậy, các vật phẩm đặt bên trong bát hương cũng cần phải có ý nghĩa, phù hợp, chứ không được qua loa, đại khái. Muốn được gia tiên, thần Phật độ trì, bảo vệ, ban phát tài lộc, may mắn thì việc đặt cốt bát hương sẽ giúp cho việc thờ cúng thiêng liêng hơn.
Cốt thất bảo: cốt thất bảo gồm 7 món đồ khác nhau được đặt trong bát hương. Người ta quan niệm rằng đây là một trong những vật quý giá của trời đất. Bộ thất bảo đầy đủ sẽ bao gồm những vật phẩm sau: thiếc vàng, thiếc bạc, ngọc, thạch anh, xà cừ, mã não, san hô đỏ, mỗi vật phẩm sẽ những ý nghĩa khác nhau.
Thất bảo gồm những gì?
Như đã trình bày ở trên, cốt thất bảo gồm 7 vật phẩm quý giá mang ý nghĩa khác nhau:
-
Thiếc vàng: đây là một kim loại quý thường được dùng để làm đồ trang sức hay những món đồ quý giá. Vàng còn có tên gọi khác là hoàng kim, đứng trong ngũ kim. Vàng có 4 nghĩa: không thay đổi màu sắc, không nhiễm tạp chất, dễ chế tác và đại diện cho sự giàu có. Theo Pháp Thân, 4 đức như trên được ví là “thường, lạc, tịnh, ngã”.
-
Thiếc bạc: bạc thường có màu trắng và sáng lấp lánh. Tuy bạc dễ xỉn màu nếu không được vệ sinh thường xuyên vì tính oxi hóa khá cao. Bạc đại diện cho ánh sáng của trí tuệ, sự mộc mạc, chân chất. Trong phong thủy, bạc mang ý nghĩa sức khỏe, sự an lạc và trường thọ.
-
Ngọc trai: đây là bảo vật quý hiếm mang vẻ đẹp của sự sang trọng, đại diện cho may mắn và tài lộc.
-
Thạch anh: đây là loại đá có năng lượng cao đem đến nhiều điều tốt đẹp cho gia chủ. Thạch anh có ý nghĩa mang lại sức khỏe, sự may mắn và chống lại tà khí.
-
Ngọc: từ lâu ngọc được biết đến là bảo vật quý hiếm của trời đất, tượng trưng cho sự giàu sang, phú quý.
-
San hô đỏ: đây là một trong những thất bảo tượng trưng cho sự hạnh phúc vĩnh cửu của con người. San hô đỏ còn là vật phẩm hiện diện của sự cao quý, hay còn gọi là cầu vồng.
-
Mã não: là vật phẩm mang ý nghĩa cầu mong về sức khỏe và sự trường thọ. Trong văn hóa thờ cúng của người Ấn thì mã não còn mang ý nghĩa tượng trưng cho sự giàu có, thịnh vượng.
Cốt bát hương gồm những vật phẩm gì?
Bộ cốt bát hương đầy đủ bao gồm các vật phẩm:tờ dị hiệu, bộ cốt thất bảo, gạo vàng, tro và ngũ vị hương.
Tờ dị hiệu trong bát hương
Tờ dị hiệu là vật phẩm được viết họ tên gia chủ và tên của người được thờ cúng. Tờ dị hiệu được in trên giấy vàng, chữ đỏ. Tên của người được thờ sẽ ghi dọc vào ô trống ở giữa của tờ dị hiệu.
Gạo vàng giúp chiêu tài đón lộc
Gạo vàng có những ý nghĩa sau đây:
- Giúp chiêu tài: gạo vàng như một loại pháp bảo dùng để nạp cốt và linh vật hoặc tượng Phật giúp mang lại tiền tài, tăng cường cát khí.
- Giúp tăng cường linh lực: khi thêm gạo vàng vào bát hương giúp tăng cường uy lực chiêu tài, nạp phúc cho gia chủ.
- Giúp hộ thân: nếu mang gạo vàng theo bên người sẽ giúp loại bỏ được những xui rủi, thị phi tấn công.
- Giúp bao sái - nạp tài: gạo vàng kết hợp cùng ngũ vị hương có khả năng tăng tài khi nhập trạch, khai trương, gia chủ có thể mang rải vào góc nhà.
- Trong hôn nhân: để cầu cho cuộc sống luôn sung túc, đầy đủ. Trong lúc rước dâu, cô dâu cầm về nhà chồng đặt dưới gối hoặc két sắt:
- Có khả năng trấn trạch: có thể rắc xuống nền nhà trước khi làm móng hoặc lát nền để tăng khả năng chiêu tài đón lộc, tăng phúc cho gia đình.
Tro và ngũ vị hương
Đặt ngũ vị hương vào bát hương giúp khắc chế khí xấu, tránh sự xâm nhập của tà ma, tạo nên sự thiêng liêng, bình yên cho không gian thờ cúng.
Đặt tro vào bát hương sẽ giúp việc cắm nhang được dễ dàng và vững chãi hơn
Sự kết hợp của ngũ vị hương và tro sẽ giúp tăng cường linh khí tốt trong không gian thờ cúng.
Bài viết trên đây của đồ đồng Thiên Phúc đã giải đáp cho những thắc mắc cốt bát hương là gì? thất bảo gồm những gì? Hy vọng bài viết đã giúp bạn đọc hiểu rõ được ý nghĩa của các vật phẩm trên bàn thờ, từ đó việc thờ cúng, chăm sóc bàn thờ gia tiên thêm phần đơn giản và chỉn chu hơn.
