Rằm Tháng 7 (Tết Trung Nguyên) chính là một trong những dịp lễ quan trọng theo quan niệm dân gian. Vào Rằm tháng 7, mâm cơm cúng thể hiện lòng thành kính trời Phật, gia tiên và cũng là thể hiện tình thương đối với chúng sinh. Nhiều gia chủ vẫn chưa rõ về mâm cúng rằm tháng 7? Để giải đáp, hãy cùng Đồ đồng Thiên Phúc tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây nhé.
Ý nghĩa mâm cơm cúng rằm tháng 7
Đối với từng vùng miền sẽ có quan niệm khác nhau về rằm tháng 7. Chẳng hạn đối với miền Nam, đây là ngày Vu Lan báo hiếu đến với người đã sinh thành và cũng là ngày xá tội và giải thoát cho những vong nhân.
Với miền Bắc, ý nghĩa là xá tội và giải thoát cho những vong nhân. Bên cạnh đó, người Bắc thường chuẩn bị mâm cơm cúng rằm tháng 7 để bày tỏ lòng thành kính đối với tổ tiên và thần linh. Ngoài ra, bày tỏ sự an ủi đối với những linh hồn chưa được tiễn siêu và không có nơi an nghỉ.
Mâm cơm cúng rằm tháng 7 là một trong những nghi lễ truyền thống trong văn hóa dân gian Việt Nam, thường được tổ chức vào ngày Rằm tháng 7 âm lịch (hay còn gọi là Tết Trung Nguyên). Ý nghĩa của mâm cơm cúng rằm tháng 7 có các khía cạnh sau đây:
- Tưởng nhớ và tri ân tổ tiên: Mâm cơm cúng rằm tháng 7 được tổ chức nhằm tưởng nhớ và tri ân đến tổ tiên và linh hồn của những người đã qua đời trong gia đình. Người ta tin rằng trong tháng 7 âm lịch, cánh cửa giữa thế gian và thế giới tâm linh mở ra và người chết có thể quay về thăm thân nhân. Việc cúng mâm cơm là để chúc phúc cho linh hồn người đã khuất và bày tỏ lòng thành kính và lòng biết ơn đối với tổ tiên.
- Xoa dịu và giúp đỡ linh hồn: Theo quan niệm dân gian, trong tháng 7 âm lịch, các linh hồn bị mắc kẹt hoặc không có gia đình thờ cúng có thể cảm thấy cô đơn và khổ sở. Việc cúng mâm cơm cũng có ý nghĩa giúp đỡ và xoa dịu linh hồn, giảm bớt nỗi đau và khổ đau của họ.
- Đem lại may mắn và bình an: Cúng mâm cơm rằm tháng 7 cũng được xem là một cách để cầu nguyện và xin may mắn, bình an cho gia đình. Người ta tin rằng việc làm đúng cách và thành kính trong việc cúng mâm này sẽ đem lại sự bảo vệ và phú quý từ các vị thần linh.
- Gắn kết gia đình: Mâm cơm cúng rằm tháng 7 còn có ý nghĩa gắn kết gia đình. Gia đình sẽ cùng nhau chuẩn bị và thực hiện nghi lễ này, tạo dựng không gian thân tình và đoàn kết trong gia đình.
Tổng hợp mâm cúng rằm tháng 7
Mâm lễ cúng Phật
Theo quan niệm của Phật giáo rằm tháng 7 chính là ngày lễ Vu Lan, là dịp để báo hiếu tưởng nhớ tới công ơn của ông bà, cha mẹ. Bởi vậy, những gia đình theo đạo Phật sẽ không thể bỏ qua nghi lễ cúng Phật.
Mâm cơm chay hoặc một mâm ngũ quả gia chủ chuẩn bị đơn giản để cúng Phật, nên cúng vào ban ngày. Những món ăn chay trong mâm lễ cúng Phật thường có: giò, chả chay, nem chay hoặc nem nấm và xôi canh nấm hoặc rau củ quả,... hay những món ăn chay khác
Các gia đình nên lựa chọn hoa tươi chẳng hạn như hoa sen, hoa huệ hay hoa mẫu đơn… tránh sử dùng các loại hoa tạp hoặc hoa dại.
Xem thêm: Mùng 1 Đi Chùa Khấn Như Thế Nào Hợp Lý?
Mâm cúng gia tiên
Đối với mâm lễ cúng gia tiên hầu hết được sắp xếp "trên chay dưới mặn" nghĩa là trên hoa quả, phía dưới là cỗ mâm mặn.
Mâm cúng mặn thông thường gồm có các món như xôi, gà luộc, canh, cơm, trứng, món xào, món nộm... Kèm theo là trái cây, hoa cúng, nước, rượu trắng, nhang, nến và vàng mã, cả những vật dụng dành cho người cõi âm được làm bằng giấy tượng trưng như quần áo, giày dép,...
Mâm cúng chúng sinh
Lễ cúng chúng sinh được chuẩn bị có gạo, muối, cháo trắng, hoa quả, đường thẻ, quần áo chúng sinh, bỏng ngô, bánh kẹo, tiền vàng mã, nước, ba ly cốc nhỏ, ba cây nhang, hai ngọn nến nhỏ và mía, khoai lang. Lễ cúng chúng sinh đặc biệt không nên làm lễ mặn bởi theo quan niệm có thể khơi dậy tham, sân, si.
Mâm cúng chúng sinh gia chủ phải được bày ngoài trời hoặc trước cửa chính của ngôi nhà. Gia chủ đọc văn khấn hoặc bài cúng nôm theo tâm nguyện và rải lòng thương của mình đối với những cô hồn, cầu mong linh hồn được giải thoát khỏi trần thế đau khổ. Khi lễ cúng chúng sinh thực hiện xong thì gia chủ rải ra sân hoặc ngoài đường gạo và muối và vàng mã được đem đốt.
Xem thêm: Sắm Lễ Đi Chùa Cần Chuẩn Bị Những Gì?
Hướng dẫn bày cơm cúng vong
Hầu hết, những gia đình sẽ làm bàn thờ riêng cho người mới mất và khi thờ cúng thì người nhà sẽ bày 3 chén cơm, đồ ăn, hương, hoa quả. Cũng có nơi cúng 6 chén cơm nhưng đặc biệt không được cúng 5 chén là sai. Trong 3 chén cơm cúng chỉ có có duy nhất chén ở giữa đầy cơm và đặt đôi đũa, 2 chén đặt 2 bên thì cơm lưng bát và để mỗi bên 1 chiếc để mời Tả mạng thần quang và Hữu mạng Thần quang.
Bên cạnh đó, nghi thức cúng còn phụ thuộc vào quan điểm của từng vùng miền và tôn giáo mỗi gia đình nên sẽ có cách thực hiện vô cùng khác nhau. Chẳng hạn, đối với đạo công giáo sẽ tụng kinh kéo dài nhiều ngày, Phật giáo sẽ có bài khấn riêng. Đồng thời nếu gia đình theo tôn giáo thì nên tìm người có pháp lực cao tay để được sự tư vấn thêm.
Cúng cơm vong linh trong khoảng 35 đến 49 ngày sau khi con người mới chết đi để những vong linh ở lại với người nhà.
Văn khấn bài cúng cơm vong linh
Nam mô A Di Đà Phật!(3 lần)
– Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư phật, Chư Phật mười phương.
– Con kính lạy Đức Đương cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương.
– Con kính lạy ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần quân.
– Con kính lạy chư gia tiên Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ họ………
Hôm nay là ngày…… Tháng…… Năm………
Con trai trưởng (hoặc cháu đích tôn) là………
Vâng theo lệnh của mẫu thân/phụ thân và các chú bác, cùng với anh rể, chị gái và các em trai gái dâu rể, con cháu nội ngoại kính lạy.
Nay nhân lễ Chúc Thực theo nghi lễ cổ truyền,
Kính dâng lễ mọn biểu lộ lòng thành,
Trước linh vị của: Hiển… chân linh
Xin kính cẩn trình thưa rằng:
Thiết nghĩ! Nhân sinh tại thế,
Họa mấy người sống tám, chín mươi,
Đôi ba mươi năm cũng kể một đời.
Song vận số biết làm sao tránh được
Nhớ hồn thuở trước: trong buổi xuân xanh
Ơn mẹ cha đạo cả sinh thành, đêm ngày dạy dỗ:
Đường ăn, nỗi ở, việc cửa việc nhà.
Lại lo bề nghi thất, nghi gia
Cho sum họp trúc, mai mấy đóa
Cương thường đạo cả, lòng những lo hiếu thảo đền ơn
Nếp kiệm cần hằng giữ sớm hôm.
May nối được gia đường cơ chỉ,
Ba lo bảy nghĩ, vất vả trăm bề
Cho vẹn toàn đường nọ lối kia,
Tuy khó nhọc chưa cam thỏa dạ;
Bỗng đâu gió cả, phút bẻ cành mai,
Hoa lìa cây, rụng cánh tơi bời.
Yến lìa tổ, kêu xuân vò võ.
Tưởng hồn trường thọ, dìu con em, khuyên nhủ nên người.
Ai ngờ trăng lặn sao dời, hồn đã biến về nơi Tây Trúc
Từ nay lấy ai chăm sóc, ngõ cúc, tường đào.
Từ nay quạnh bóng ra vào, cõi Nam, cành Bắc.
Ngày chầy sáu khắc, đêm vắng năm canh:
Tưởng phất phơ thoáng hiện ngoài mành.
Tưởng thấp thoáng bóng hình trên khói
Hiên mai bóng rọi, vào ngẩn ra ngơ.
Hết đợi thôi chờ, nắng hồng giá lạnh
Ai hay số mệnh!
Thuốc trường sinh, cầu Vương mẫu chưa trao.
Bút Chú tử, trách Nam Tào sớm định.
Bùi ngùi cám cảnh, tuôn rơi hàng nước mắt dầm dầm
Nhớ nơi ăn, chốn ở, buồng nằm:
Như cắt ruột, xét lòng con trên trần thế.
Mấy dòng kể lể. Chiêu hồn về than thở nguồn cơn.
Cầu anh linh phù hộ cháu con.
Cầu Thần Phật độ trì, cho vong hồn siêu thoát
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Trong nhịp sống hiện đại, việc giữ gìn những truyền thống văn hóa tốt đẹp như thờ cúng tổ tiên là vô cùng quan trọng. Hy vọng rằng, qua bài viết này, bạn đọc sẽ có thêm nhiều thông tin hữu ích để chuẩn bị mâm cúng rằm tháng 7 thật chu đáo và ý nghĩa. Đồng thời, chúng ta cùng nhau góp phần gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.
