Bàn thờ và bát hương là những sản phẩm vô cùng quan trọng trong thờ cúng. Bởi thông qua thờ cúng, đốt hương và khấn vái chính là để tưởng nhớ và cũng là một cách thức giao tiếp tâm linh. Ngoài ra, có một số thủ tục chuyển bát hương sang nhà mới và bàn thờ gia tiên thì gia chủ cần nắm rõ một số điều. Như vậy, gia chủ hãy cùng Đồ đồng Thiên Phúc tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây.
Vì sao phải thay bàn thờ gia tiên và bát hương mới ?
Đối với người Việt, phong tục thờ cúng tổ tiên đã trở thành tín ngưỡng không thể thiếu. Thay bàn thờ gia tiên cũng có thể là một cách thể hiện tấm lòng thành và biết ơn đối với những người đã sinh thành ra mình.
Thay ban thờ gia tiên và bát hương mới có thể được thực hiện vì một số lý do sau đây:
- Nhu cầu bảo quản và duy trì: Ban thờ gia tiên và bát hương dùng trong thờ cúng thường phải chịu sự tiếp xúc với hương khói và các vật liệu thờ cúng khác. Theo thời gian, chúng có thể bị xỉn màu, mờ đi hoặc bị hỏng. Thay ban thờ gia tiên và bát hương mới giúp duy trì tình trạng tốt và vẻ đẹp của chúng.
- Mục đích tâm linh: Một số người tin rằng việc thay ban thờ gia tiên và bát hương mới sẽ mang lại sự tươi mới và sức mạnh tâm linh cho gia đình. Việc này được coi là một hành động để đón nhận sự tương tác và giao tiếp với tổ tiên một cách tốt đẹp hơn.
- Sự cần thiết về khích lệnh: Trong một số trường hợp, ban thờ gia tiên và bát hương có thể bị hư hỏng, mất màu hoặc không còn thích hợp sử dụng nữa. Trong trường hợp này, thay ban thờ gia tiên và bát hương mới là cần thiết để đảm bảo rằng các hoạt động thờ cúng được thực hiện một cách đúng đắn và tôn trọng.
- Bàn thờ gia tiên cũ hoặc hỏng, mục nát đã không còn phù hợp với không gian. Ngoài ra, gia chủ chuyển địa điểm sinh sống mà không thể mang theo bàn thờ cũ. Đây là một số lý do thường gặp khi những gia đình thay thế bàn thờ gia tiên và bát hương.
Thủ tục chuyển bát hương sang nhà mới
Dùng bàn thờ cũ và bát hương cũ
Gia chủ cần lau rửa sạch sẽ trước khi mang qua nhà mới và cũng hãy nhớ đánh dấu từng bát hương tránh để nhầm vị trí
Đối với trường hợp nào thì nên làm như thế này:
- Bát hương cũ không ghi địa chỉ nhà cũ ở tờ hiệu
- Bàn thờ cũ vẫn còn dùng được thì gia chủ chưa cần phải thay mới
Bên cạnh đó, gia chủ cần tham khảo thầy cúng xem hướng và vị trí đặt bàn thờ hợp với gia chủ tại ngôi nhà mới và hãy mời thầy làm lễ
- Gia chủ lắp đặt, kê lại bàn thờ cũ tại nhà mới
- Xem ngày lành, giờ tốt để làm lễ nhập trạch
- Sắm đồ lễ: hoa quả, bánh kẹo, trầu cau, trà thuốc, nước lọc, tiền vàng mã,...
- Gia chủ có thể mời sư thầy ở chùa hoặc thầy cúng làm lễ. Mỗi sáng thay nước và thắp hương liên tục trong vòng 100 ngày tại nhà mới.
Xem thêm: Thắp hương bao lâu thì hạ lễ?
Dùng bàn thờ cũ và bát hương mới
- Bát hương có ghi địa chỉ nhà cũ ở tờ hiệu thì gia chủ chuyển về nhà mới phải bốc lại bát hương và cũng thay tờ hiệu mới.
- Ban thờ cũ vẫn còn dùng tốt thì gia chủ không cần thiết phải thay
Cách xử lý bát hương cũ: Không đập vỡ và vứt linh tinh sẽ gây ra tai nạn cho người khác. Gia chủ hãy mang chôn dưới gốc cây
Gia chủ có thể tham khảo thầy cúng xem hướng và vị trí đặt bàn thờ hợp với gia chủ tại nhà mới và mời thầy làm lễ cúng
- Lắp đặt và kê vị trí bàn thờ cũ tại nhà mới
- Xem ngày giờ tốt để nhập trạch
- Sắm lễ: hoa quả, bánh kẹo, trầu cau, nước lọc, nước ngọt, tiền vàng,...mua bát hương mới và tro mới hoặc gia chủ có thể nhờ thầy mua.
- Thầy khi tới làm lễ cúng sẽ bốc bát hương và cúng lễ. Mỗi sáng thì gia chủ thay nước và thắp hương liên tục trong vòng 100 ngày tại nhà mới
- Cúng xong gia chủ hóa tiền vàng mã và tro thả sông hồ và hạ lễ.
Dùng bàn thờ mới và bát hương mới
Để có thể phù hợp với không gian nhà mới gia chủ muốn thay thế hết toàn bộ nội thất đồ thờ cúng, khi chuyển nhà thì gia chủ cần xử lý bàn thờ và bát hương như dưới đây
Trước hết, gia chủ cần tham khảo thầy cúng xem hướng và vị trí đặt bàn thờ sao cho phù hợp với gia chủ tại nhà mới và mời thầy làm lễ cúng
- Lắp đặt bàn thờ tại nhà mới
- Gia chủ hãy hỏi thầy cúng xem ngày giờ tốt nhập trạch và đồ lễ cần sắm
- Sắm đồ lễ cúng: bánh kẹo, nước lọc, trà thuốc, hoa quả, tiền vàng, mâm cơm,...mua bát hương mới và tro mới để đặt vào bát hương.
- Thầy đến làm lễ sẽ bốc bát hương và cúng lễ nhập trạch. Mỗi sáng thay nước và thắp nhang trong vòng 100 ngày tại nhà mới
- Gia chủ khi thực hiện xong lễ cúng thì hạ lễ hóa vàng và tro thả sông.
- Tàn hương thì gia chủ bái tạ rồi mang những vật dụng đồ thờ cúng trên bàn thờ xuống (bát hương, ngai chén, bộ ngũ sự,...)
Hướng dẫn cách xử lý ban thờ gia tiên và bát hương cũ
Khi xử lí ban thờ gia tiên cũ, có một số cách tiếp cận khác nhau tùy thuộc vào quy mô, tình trạng và ý định của gia chủ. Dưới đây là một số gợi ý phổ biến:
- Đưa cho nhà thờ hoặc tổ chức tôn giáo: Nếu gia chủ không tìm thấy người nào có nhu cầu sử dụng ban thờ gia tiên cũ, gia chủ có thể xem xét đưa nó cho một nhà thờ hoặc tổ chức tôn giáo. Họ có thể sẽ đặt nó trong một nơi thích hợp và tiếp tục sử dụng nó cho mục đích tôn giáo.
- Đưa vào nơi an táng: Nếu ban thờ gia tiên cũ có giá trị tâm linh đặc biệt và gia chủ không muốn nó bị lãng quên hoặc bị xem như một vật phẩm bình thường, gia chủ có thể xem xét việc đưa nó vào nơi an táng. Nhiều nghĩa trang có khu vực để đặt những đồ vật tâm linh như vậy.
Như vậy, khi thay bàn thờ mới cũng đồng nghĩa gia chủ sẽ phải xử lý bàn thờ cũ. Gia chủ tuyệt đối không được tự vứt bỏ mà phải tìm cách xử lý đúng đắn. Đối với bàn thờ gia tiên cũ được thay thế bằng bàn thờ gia tiên mới bởi từ chất lượng hay tới không phù hợp với không gian. Nhiều gia chủ chọn cách xử lý bàn thờ cũ chính là bỏ hoặc vứt sông nhưng đây là điều không nên bởi có thể là sự bất kính đối với tổ tiên.
Hiện nay, những sư thầy thường khuyên hóa thành tro và giải xuống sông hoặc mang lên chùa thiêu. Việc làm này cũng đảm bảo và giữ gìn môi trường, đồng thời cũng không bị cho là bất kính đối với tổ tiên, thần linh
Bỏ bát hương cũ gồm có 3 cách
- Mang bát hương thả sông hồ cho mát mẻ
- Mang bát hương gửi lên chùa
- Mang bát hương chôn xuống đất hoặc vứt ở gốc cây
Văn khấn cúng chuyển Bát hương, ban thờ gia tiên cũ
“Con Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)
Con sám hối, con lạy chín phương Trời, mười phương Phật và chư Phật mười phương.
Con sám hối, con lạy các quan Thần Linh,Thổ Thần, Thổ Địa, Thổ Công , Táo Quân, Thần Hoàng Chúa Đất, Tiền chủ hậu chủ tài thần.
Con sám hối, con xin phép Gia tiên tiền tổ họ …., bà Cô, ông Mãnh họ…
Hôm nay, ngày ……., nhân ngày lành tháng tốt. Xin phép cho con được chuyển Ban Thờ, bát hương về nơi cư ngụ mới để con thờ phụng chu đáo đến nơi đến chốn.
Con xin bà Cô, ông Mãnh phù hợp độ trì cho con được công việc thuận lợi, được trôi chảy, thông đồng bến giọt, được sở cầu như ý, sở nguyện tòng tâm.
Con Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)!”
Việc chuyển bát hương sang nhà mới không chỉ là một thủ tục mà còn thể hiện lòng thành kính của con cháu đối với tổ tiên. Qua những nghi thức cẩn trọng, chúng ta đã tạo dựng một không gian tâm linh ấm cúng, nơi gia tiên luôn được con cháu nhớ đến và thờ phụng. Hy vọng rằng, với sự chuẩn bị chu đáo và tấm lòng thành kính, gia đình sẽ luôn được ông bà, tổ tiên phù hộ độ trì.
