Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên là một nét đẹp văn hóa truyền thống được người Việt Nam duy trì và gìn giữ qua ngàn đời nay. Điều đó được thể hiện qua việc mỗi gia đình đều có bàn thờ tổ tiên, thần linh. Trong không gian thờ cúng đó được bày biện, trang trí đầy đủ các vật phẩm thờ cúng quan trọng, được con chăm sóc và thờ phụng mỗi ngày.
Có thể nói, bàn thờ là nơi gia chủ thể hiện tấm lòng thành kính, hiếu đạo của gia chủ đối với tổ tiên, thần linh cũng như là cội nguồn của mình. Bên cạnh đó, việc coi trọng các phong tục thờ cúng cũng là mong ước gia đình luôn bình an, may mắn và phước lộc đầy nhà của gia chủ. Thế nhưng, không phải ai cũng biết cách bố trí bàn thờ thần linh, gia tiên sao cho chuẩn phong tục cổ truyền và phát huy được linh lực phong thủy.
Thấu hiểu được những thắc mắc, trăn trở đó, đồ đồng Thiên Phúc xin chia sẻ tới quý bạn độc cách bố trí bàn thờ thần linh và gia tiên trên cùng các vật phẩm thờ cúng sao cho sang trọng, linh thiêng, thẩm mỹ hơn. Cùng theo dõi bài viết dưới đây để biết thêm những kiến thức bổ ích nhé!
Cách bố trí các mẫu bàn thờ
Trong nhiều gia đình, bên cạnh thờ thần linh và gia tiên thì còn thờ cả Thần Tài Thổ Địa hoặc thờ Phật. Mỗi bàn thờ khác nhau thì sẽ có cách bố trí khác nhau, chính vì thế, gia chủ cần phải xác định được bàn thờ nhà mình thờ vị nào.
Đầu tiên, nếu trong gia đình thờ Phật, thì bàn thờ phải được đặt riêng với bàn thờ thần linh và gia tiên. Bàn thờ Phật được đặt ở vị trí cao nhất (nếu là nhà tầng thì phải đặt ở tầng cao nhất), sang trọng và linh thiêng nhất trong phòng thờ. Trên bàn thờ Phật thường sẽ để tượng của vị Phật hoặc vị Bồ Tát mà gia chủ thờ.
Cách bố trí bàn thờ Phật
Ở chính giữa bàn thờ Phật sẽ đặt bát hương hoặc lư hương, bên cạnh sẽ là bình hoa và mâm bồng, cặp đèn cầy hoặc đôi đèn điện, phía trước bát hương đặt 3 ly nước. Phía sau của bát hương sẽ đặt tượng vị Phật hoặc Bồ Tát mà gia chủ thờ.
Bên cạnh các vật phẩm này thì gia chủ có thể bày trí thêm các vật phẩm khác như: ống hương, chóe thờ,.... sao cho cân đối và hài hòa. Khi dâng lễ vật lên bàn thờ Phật, Bồ Tát, gia chủ tuyệt đối không dùng đồ mặn và vàng mã, thay vào đó nên dùng các món chay, trái cây và hoa tươi.
Cách bố trí bàn thờ Thần Linh và gia tiên
Đối với bàn thờ Thần Linh và gia tiên thì nên đặt chung cùng một bàn thờ. Trên bàn thờ gia tiên và Thần Linh sẽ có 3 bát hương, bát chính giữa có kích thước lớn nhất sẽ là thờ Thần Linh hoặc Thổ công, bát hương bên phải nhỏ hơn thờ Gia Tiên, bát hương bên trái có kích thước bằng bát hương bên phải, thờ bà Cô ông Mãnh.
Theo phong tục từ xa xưa của người Việt Nam, vào các dịp lễ Tết đầu năm, gia chủ thường chuẩn bị một bộ đồ quan Thần Linh gồm: mũ, áo, quần, ủng và ngựa theo ngũ hành tương ứng với màu sắc là vàng - trắng - đen - xanh - đỏ, tương ứng với Kim - Mộc - Thủy - Hỏa - Thổ để dâng lên các vị Thần.
Kèm theo bộ đồ quan Thần Linh là 1000 vàng hoa theo màu. Các lễ vật dâng lên bàn thờ Thần Linh và Gia Tiên là đồ mặn như xôi, gà luộc, thịt luộc, chả giò,... Tùy thuộc vào phong tục tập quán của mỗi địa phương mà có thể chuẩn bị mâm lễ sao cho phù hợp.
Cách bố trí bàn thờ Thần Tài Thổ Địa
Các vị Thần Tài Thổ Địa thường được thờ riêng, vì các ngài là thần cai quản vùng đất, khu vực riêng nên thường bàn thờ được đặt ở góc nhà để có thể bao quát được hết mọi thứ trong khu vực đó và luôn phù hộ, che chở cho gia đình luôn được bình an, may mắn, thuận lợi trong việc làm ăn, buôn may bán đắt, thuận buồm xuôi gió.
Hướng dẫn cách sắp xếp các vật phẩm thờ cúng trên bàn thờ Thần Linh và Gia Tiên
Việc sắp xếp đúng và chuẩn các vật phẩm thờ cúng trên bàn thờ là điều vô cùng quan trọng bởi nó sẽ giúp gia chủ có thể làm hài lòng các vị Thần và gia tiên, từ đó, họ sẽ phù hộ, che chở và ban phúc cho gia đình. Ngược lại, nếu gia chủ lập bàn thờ mà để sai vị trí các vật phẩm thờ cúng thì vô tình sẽ khiến gia đình gặp khó khăn, bất lợi trong công việc, tình duyên và sức khỏe.
Vị trí đặt bát hương trên bàn thờ Thần Linh và gia tiên
Trên bàn thờ gia tiên và Thần Linh thường bày trí 3 bát hương, trong đó 1 bát hương là Thổ Công, Thần Linh được đặt ở chính giữa, ở vị trí cao nhất, 2 bát hương còn lại có kích thước nhỏ hơn và đặt thấp hơn, trong đó bát hương thờ gia tiên đặt bên phải, bát hương bên trái thờ bà Cô ông Mãnh theo hướng từ ngoài nhìn vào bàn thờ.
Vị trí đặt di ảnh trên bàn thờ Thần Linh và gia tiên
Di ảnh được đặt phía sau lư hương đồng và tuân thủ theo nguyên tắc “nam tả nữ hữu”, tức là di ảnh nam sẽ đặt bên trái, di ảnh nữ sẽ đặt bên phải. Nếu như hướng từ ngoài nhìn vào di ảnh thì di ảnh người nam sẽ đặt bên phải, còn di ảnh người nữ sẽ đặt bên trái bàn thờ.
Vị trí lọ hoa, mâm bồng trên bàn thờ Thần Linh và gia tiên
Lọ hoa và mâm bồng được đặt theo nguyên tắc “đông bình tây quả”, tức là phía đông đặt lọ hoa (phía bên phải bàn thờ), phía tây đặt đĩa hoa quả (tức là phía bên trái bàn thờ), theo hướng từ ngoài nhìn vào bàn thờ.
Vị trí đỉnh đồng, chân nến và hạc thờ trên bàn thờ Thần Linh và gia tiên
Đỉnh đồng được đặt ở vị trí chính giữa bàn thờ, phía sau bát hương, trước ngai thờ, di ảnh thờ.
Đôi hạc đồng đặt ngang hàng với đỉnh đồng, cách khoảng 15-20cm, hướng hạc chầu vào đỉnh.
Chân nến được đặt ở hai góc phía ngoài của bàn thờ sao cho cân đối.
Bên cạnh những vật phẩm trên, bàn thờ gia tiên và Thần Linh còn có các vật phẩm như: chóe thờ, ngai chén, ống hương, đèn thờ,... được bày trí cân đối và hài hòa tạo nên sự sang trọng, đầy đủ, linh thiêng cho không gian thờ cúng.
Trên đây là hướng dẫn bố trí bàn thờ Thần Linh và gia tiên đúng phong tục cổ truyền mà ai cũng cần nắm rõ để không gian thờ tự nhà mình được đầy đủ, sang trọng, linh thiêng và không phạm phải những điều kiêng kỵ để đấng bề trên quở trách. Hy vọng bài viết đã mang lại những kiến thức hữu ích cho quý bạn đọc thêm phần hiểu hơn và nắm rõ được những quy tắc trong cách thờ cúng và chăm sóc bàn thờ Thần Linh và Gia Tiên.
