Bàn thờ gia tiên là không gian thiêng liêng, thể hiện tấm lòng thành kính, tưởng nhớ công ơn sinh thành dưỡng dục của tổ tiên. Bên cạnh việc thờ tự hàng ngày, vào các dịp đặc biệt như lễ Tết, giỗ chạp hay đám cưới, thì bàn thờ là nơi diễn ra các nghi thức chính, cũng chính là nơi thể hiện lòng thành kính của con cháu đối với ông bà tổ tiên. Do vậy, trang trí bàn thờ gia tiên đám cưới là một phần quan trọng không thể thiếu. Vậy cách trang trí bàn thờ gia tiên ngày cưới theo từng vùng miền như thế nào? Các mẫu trang trí bàn thờ gia tiên ngày cưới đẹp có đặc điểm gì nổi bật và cần lưu ý những điều gì? Để đám cưới được diễn ra chuẩn phong tục cổ truyền, cùng đồ đồng Thiên Phúc tìm hiểu cách trang trí bàn thờ gia tiên đám cưới dưới bài viết dưới đây nhé.
Đặc điểm, cách trang trí bàn thờ gia tiên đám cưới theo phong tục vùng miền
Các vùng miền ở Việt Nam có những phong tục tập quán, quan niệm khác nhau về cách bày biện, trang trí bàn thờ gia tiên đám cưới. Dưới đây là đặc điểm vào cách bày trí bàn thờ gia tiên ngày cưới của 3 vùng miền: Bắc, Trung, Nam.
Trang trí bàn thờ gia tiên đám cưới miền Bắc
Theo phong tục của người miền Bắc, bàn thờ gia tiên trong ngày cưới cũng chính là bàn thờ tổ tiên của gia đình vẫn thờ tự hàng ngày, thường được đặt ở chính giữa và hướng ra cửa chính của ngôi nhà. Một số gia đình có không gian kiến trúc lớn sẽ thờ gia tiên ở một phòng riêng, bàn thờ dựa vào tường và hướng ra cửa ra vào của phòng. Vào dịp gia đình có thành viên thành gia lập thất, bàn thờ gia tiên ngày cưới được chuẩn bị vô cùng cẩn thận, cầu kỳ về cả phần trang trí và lễ vật.
Về phần trang trí, bàn thờ gia tiên sẽ được phủ thêm vải đỏ, trang trí câu đối và chữ song hỷ mang ý nghĩa chúc mừng cô dâu chú rể trăm năm hạnh phúc, đồng thời cũng thể hiện sự tôn kính, nhớ ơn, mời gia tiên về chung vui, chứng kiến con cháu trong dịp trọng đại. Ngoài ra, gia chủ còn thắp hương vòng hoặc đốt trầm để tạo không khí linh thiêng, ấm cúng cho gian phòng thờ.
Về lễ vật, bàn thờ gia tiên ngày cưới miền Bắc thường bày mâm ngũ quả, hoa tươi, bánh kẹo ở hai bên bàn thờ. Bên cạnh đó, trên bàn thờ được bày thêm đĩa xôi gấc, gà luộc và những lễ vật được nhà trai mang tới. Khi nhà trai tới rước dâu, sẽ mang về một phần mâm lại quả để thắp hương và bày biện trên bàn thờ gia tiên nhà trai.
Trang trí bàn thờ gia tiên đám cưới miền Trung
Việc trang trí bàn thờ gia tiên đám cưới của miền Trung có phần đơn giản hơn người miền Bắc, do vậy, việc chuẩn bị bàn thờ gia tiên cũng không quá cầu kỳ, nhưng vẫn đảm bảo được sự đầy đủ, chỉnh chu của ngày đình vào ngày đại hỷ.
Về phần trang trí, người miền Trung thường bày trí mâm ngũ quả,, hoa tươi để tăng màu sắc cho không gian thờ cúng.
Về phần lễ vật: bàn thờ gia tiên thường được bày trí trầu cau, rượu trà, nến tơ hồng, bánh phu thê và mâm ngũ quả. Điểm khác biệt giữa mâm cúng bàn thờ gia tiên ngày cưới đó là bàn thờ gia tiên miền Trung không có heo quay hay gà luộc.
Trang trí bàn thờ gia tiên đám cưới miền Nam
Bàn thờ gia tiên của người miền Nam cũng thường được đặt ngay ở phòng khách để đảm bảo sự sang trọng và linh thiêng cho lễ cưới.
Bàn thờ gia tiên của người miền Nam cũng được chuẩn bị đầy đủ về lễ vật và trang trí cầu kì, đẹp mắt.
Về phần trang trí: bàn thờ gia tiên được trang trí bằng phông bạt màu đỏ, đôi câu đối, chữ hỷ và cặp lư đồng. Phần mâm quả cưới được kết hình long phượng đẹp mắt. Vào ngày ăn hỏi, nhà trai sẽ mang thêm một đôi nến lớn được khắc hình long phụng đến nhà gái để đặt trên bàn thờ. Đối với nhà gái thì sẽ chuẩn bị thêm một cặp chân nến để thắp trên bàn thờ gia tiên vào ngày rước dâu. Ngoài ra, các vật phẩm khác thường được bày trí trên bàn thờ gia tiên đó là: bát hương, lư đồng, đèn thờ được lau dọn sạch sẽ và trang hoàng cẩn thận.
Hướng dẫn trang trí bàn thờ gia tiên đám cưới
Để bàn thờ gia tiên được trang trọng, linh thiêng trong ngày cưới, gia đình có thể tự trang trí bàn thờ gia tiên ngày cưới hoặc thuê dịch vụ. Hai cách này đều có những ưu nhược điểm riêng nhất định, tùy thuộc vào nhu cầu và điều kiện mà có thể lựa chọn sao cho phù hợp.
Các vật phẩm cần chuẩn bị
Các vật phẩm gia đình cần chuẩn bị để trang trí bàn thờ gia tiên vào ngày cưới đó là: bộ đồ thờ, đèn, nến, mâm bồng để ngũ quả các đồ vật trang trí như câu đối đỏ, chữ hỷ, phông rèm trang trí, hoa tươi, lễ vật thờ cúng theo từng vùng miền.
Bộ đồ thờ cúng
Bộ đồ thờ cúng bao gồm đỉnh đồng, chân đèn, và đôi hạc đồng hay còn được gọi là bộ tam sự hoặc bộ ngũ sự. Bộ đồ thờ thường được đặt ở vị trí trang trọng trên bàn thờ, lư hương đặt ở chính giữa bàn thờ được dùng để đốt trầm hương. Đôi nến đồng và hạc đồng được bày trí cân đối hai bên tạo không gian ấm cúng, hài hòa.
Đèn, nến, nhang và trầm hương
Gia chủ có thể dùng đèn, nến, hương vòng hoặc trầm hương đốt trên bàn thờ gia tiên theo truyền thống của gia đình. Nếu gia chủ là người miền Nam, thường sử dụng đèn cày khắc hình long phụng, còn ở miền Trung, người ta sẽ thường sử dụng nến tơ hồng.
Gia chủ nên chọn nhang, trầm có chất lượng cao, chân nhang có màu đỏ, thân màu vàng hoặc nâu. Bên cạnh đó, nên ưu tiên những loại nhang có mùi hương thơm dịu nhẹ, không bị khói để tạo cảm giác ấm cúng, linh thiêng.
Các đồ vật trang trí
Các vật phẩm trang trí có thể sử dụng như phông nền, câu đối đỏ, chữ hỷ… Gia chủ có thể lựa chọn các vật phẩm trang trí theo phong cách đám cưới mình muốn mà vẫn phù hợp với phong tục tập quán của vùng miền.
Phông nền: nên lựa chọn tương đồng với màu sắc chủ đạo của đám cưới, tạo sự thống nhất. Phông nền này được treo ngay ngắn phía sau bàn thờ gia tiên để tạo lên sự vui tươi mà không kém phần sang trọng và linh thiêng.
Chữ hỷ: gia chủ có thể lựa chọn chữ song hỷ lớn có màu đỏ để dán chính giữa phông nền tạo nên sự cân xứng. Gia chủ có thể sử dụng chữ hỷ bằng tiếng Việt hoặc chữ Hán đều được.
Trái cây trưng bàn thờ gia tiên ngày cưới theo phong tục vùng miền
Ngoài việc chuẩn bị cho phần trang trí, thì việc chuẩn bị phần lễ vật cũng vô cùng quan trọng. Trong đó, gia chủ cần lưu ý phần chuẩn bị mâm ngũ quả. Trái cây chưng bàn thờ gia tiên ngày cưới hay còn được gọi là mâm ngũ quả, mang ý nghĩa thể hiện mong ước cô dâu chú rể sẽ được hạnh phúc, viên mãn trong hôn nhân.
Mâm ngũ quả thường gồm 5 loại quả với kích thước, màu sắc, ý nghĩa khác nhau. Tuy nhiên, tùy thuộc vào mỗi vùng miền mà mâm ngũ quả có sự khác biệt nhất định. Mời gia chủ tham khảo: Mâm bồng bằng đồng là gì?
Trái cây trưng bàn thờ gia tiên ngày cưới ở miền Bắc
Mâm ngũ quả của miền Bắc vài ngày cưới thường được lựa chọn các loại quả như: chuối, bưởi, cam, thanh long, hồng xiêm, quất, đu đủ hay quả trứng gà.
Về cách sắp xếp, chuối xanh thường được để dưới cùng, làm giá đỡ để bày trí các loại quả khác, bưởi được đặt lên trên sao cho nải chuối ôm trọn quả bưởi. Các loại quả khác sẽ được đặt xen kẽ sao cho hài hòa về bố cục và màu sắc.
Trái cây trưng bàn thờ gia tiên ngày cưới ở miền Trung
Mâm ngũ quả của người miền Trung thường đơn giản, gồm các loại quả như thanh long, quýt, cam, mãng, cầu, đu đủ, các loại quả được bày trí thường có kích thước nhỏ hoặc vừa, màu sắc bắt mắt.
Cách bày trí mâm ngũ quả của người miền Trung không quá cầu kỳ, sử dụng các loại quả nhỏ đặt xen kẽ nhau rồi đặt các quả lớn lên phía trên.
Trái cây trưng bàn thờ gia tiên ngày cưới ở miền Nam
Mâm ngũ quả của người miền Nam thường được lựa chọn cầu kỳ, các loại quả phải có kích thước lớn, có tên hay hoặc ý nghĩa tốt. Mâm ngũ quả của người miền Nam thường lựa chọn các loại quả theo câu nói “cầu sung vừa đủ xài” tương ứng với các loại quả: mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài.
Người miền Nam kiêng chọn những loại quả có tên không hay như chuối, lê, cam, quýt.
Về cách sắp xếp mâm ngũ quả của người miền Nam sẽ trái ngược so với mâm ngũ quả của người miền Trung. Các loại quả có kích thước to như xoài, dừa, mãng cầu được đặt ở dưới và trái cây nhỏ được xếp lên ở bên trên.
Hoa trưng bàn thờ ngày cưới
Chọn hoa bày trí bàn thờ gia tiên
Khi lựa chọn hoa chưng bàn thờ ngày cưới, gia chủ nên lựa chọn loại hoa phù hợp, ý nghĩa, có màu sắc tươi sáng và cắm hoa đúng cách để bàn thờ gia tiên thêm phần nổi bật.
Gia chủ nên lựa chọn những loài hoa trang nghiêm, nên cân nhắc sử dụng những loài hoa như lay ơn, hoa hồng hay hoa sen. Đây là những loài hoa bình dị, mộc mạc có hương thơm dễ chịu, tạo nên sự tôn kính mà không kém phần nổi bật trong ngày trọng đại.
Nên tránh những loài hoa gợi lên không khí tang tóc, đau thương như hoa nhài trắng, hoa ly trắng, cúc vạn thọ, hoa dâm bụt. Những loài hoa này đều mang ý nghĩa của sự chia ly, mất mát, vì vậy không nên lựa chọn hoa này để chưng bàn thờ gia tiên ngày cưới.
Về màu sắc, nên ưu tiên những loài hoa có màu sắc nhẹ nhàng, tươi sáng như đỏ, hồng, vàng sao cho phù hợp với màu chủ đạo của đám cưới.
Khi chọn hoa, gia chủ nên có bề mặt trơn láng, có cuống, lá, nụ và hoa nở, không chọn những bông hoa đã nở rộ vì sẽ chóng tàn. Gia chủ có thể nghiền một viên aspirin cho vào nước cắm hoa để giữ hoa tươi lâu hơn.
Cắm hoa bàn thờ gia tiên ngày cưới
Để cắm hoa đám cưới trên bàn thờ đúng cách, gia chủ nên lựa chọn số lượng hoa và cách cắm hoa sao cho phù hợp. Về số lượng, nên cắm 2 bình để đối xứng nhau trên bàn thờ gia tiên. Số lượng hoa trong mỗi bình nên là số chẵn, đại diện cho ý nghĩa “xứng đôi vừa lứa” hay “có cặp có đôi”.
Về cách cắm hoa bàn thờ gia tiên ngày cưới, gia chủ có thể cắm hướng về một mặt hoặc mở rộng ra bốn phía và số lượng bông hoa cắm trong bình phải cân xứng với nhau. Khi cắm bình hoa cần lưu ý không cắm bình hoa quá lớn che khuất đi các vật phẩm khác trên bàn thờ.
Trên đây là hướng dẫn bày trí bàn thờ gia tiên đám cưới theo phong tục từng vùng miền. Hy vọng bài viết đã mang đến những kiến thức bổ ích cho quý bạn đọc để có thể bày trí bàn thờ gia tiên ngày cưới được trang trọng, đẹp mắt và ngày đại hỷ thêm phần ý nghĩa.
