Trong phong tục thờ cúng, mỗi gia đình đều sử dụng mâm bồng để trưng bày hoa quả. Mâm bồng có rất nhiều thiết kế, chất liệu khác nhau như mâm bồng sứ, gỗ hoặc đồng. Nhưng trong đó, mâm bồng bằng đồng được rất nhiều khách hàng quan tâm và ưa chuộng. Để gia chủ nắm bắt rõ hơn về vật phẩm, hãy cùng Đồ đồng Thiên Phúc tìm hiểu bài viết dưới đây nhé.
Mâm bồng bằng đồng là gì? Ý nghĩa mâm bồng ngày Tết
Mâm bồng bằng đồng là gì?
Mâm bồng hay còn gọi là mâm đựng hoa quả, đĩa hoa quả chính là vật dụng không thể thiếu trên mỗi ban thờ. Mâm bồng thông thường được đặt ở phía trước của bát hương và được dùng để đựng hoa quả, vàng mã, tiền giấy,...
Mâm bồng bằng đồng thường có cấu tạo gồm 2 phần chính là đĩa và phần chân đế gắn liền với nhau bởi mỗi ren. Nhờ có chân đế cao khoảng từ 10 - 20cm, phần đĩa cao hơn mặt ban thờ một khoảng nhất định nên khi đặt đồ lên tạo cảm giác trang nghiêm. Hoa văn họa tiết trên mâm bồng thông thường sẽ là chữ Phúc bằng tiếng Hán ở chính giữa và hình 5 chú rơi cùng hình trúc mai được chạm khắc xung quanh mang ý nghĩa hạnh phúc, mang tới những điều tốt lành cho mọi người. Bên cạnh đó, mâm bồng còn được trang trí bằng hình ảnh rồng phượng cũng rất được nhiều gia chủ ưa chuộng.
Ý nghĩa mâm bồng ngày Tết
Theo quan niệm, “đông bình, tây quả” vì vậy nên mâm bồng có thể đặt ở phía Tây, phía Đông sẽ trưng bày lọ hoa trên ban thờ. Một cách khác có thể thường dùng chính là mâm bồng đặt trước bát hương và cần xứng hai bên bàn thờ.
Theo quan niệm phương Đông, thế giới được tạo nên từ 5 bản nguyên và cũng là 5 yếu tố cấu thành được gọi là ngũ hành: Kim - Mộc - Thủy - Hỏa - Thổ tương ứng với những màu trắng, xanh, đen, đỏ, vàng.
Việc bày trí nhà cửa hay bàn thờ cũng đều cần hài hòa những yếu tố ngũ hành trong phong thủy giúp cho mọi sự đều hanh thông, thuận lợi. “Ngũ” trong ngũ quả cỏn mang ý nghĩa biểu trưng cho 5 mong ước lớn nhất của đời người, đó chính là Phúc, Lộc, Thọ, Khang, Ninh.
Đây được xem là ý nghĩa khi đặt mâm ngũ quả trên bàn thờ và mâm ngũ quả cũng tượng trưng cho những thành quả lao động sau một năm. Tất cả 5 loại quả mang hàm ý cho việc mô hôi công sức của gia chủ đã được đền đáp và tựu thành trái ngọt để dâng lên ông bà tổ tiên thể hiện tấm lòng thành.
Bày mâm bồng ngày tết còn thể hiện mong muốn một năm mới luôn suôn sẻ và sung túc. Số 5 tượng trưng cho sự sinh sôi nảy nở và mang mong muốn công thành danh toại và tiền tài sung túc cho năm sau.
Cách bày mâm bồng ngày tết với 5 loại quả
Cách bày mâm bồng ngày Tết đầy đủ và đẹp thì gia chủ sẽ sử dụng 5 loại quả trên mâm nên vì vậy 5 loại quả nên có màu sắc khác nhau và cũng tạo nên sự tươi mới và căng tràn sức sống cho không gian thờ cúng ngày tết.
5 loại quả thường được bày trên mâm bồng bằng đồng là chuối xanh, bưởi vàng, hồng đỏ, lê trắng và quýt cam. Từng loại quả sẽ có ý nghĩa phong thủy khác nhau chính là giàu có, sang trọng, trường thọ, bình an và khỏe mạnh. Nhưng tùy theo từng vùng miền và phong tục, tập quán và đặc trưng về khí hậu khác nhau nên mỗi một địa phương sẽ sắp xếp khác nhau. Bởi vậy, cách bày mâm bồng ngày tết có thể linh động trong công cuộc trang trí những loại quả.
Chẳng hạn, ở miền Bắc cách bày mâm bồng ngày Tết thường có 5 loại quả: chuối, đào, bưởi, hồng, quýt. Bên cạnh đó, miền Nam lại kiêng kỵ chuối trên ban thờ bởi theo địa phương thì mang nghĩa là vất vả cả năm. Cách sắp xếp mâm bồng trong miền Nam thường có măng cụt ( vạn sự như ý) - sung (sung túc) - dừa, đu đủ (ấm no, đầy đủ)., dứa ( cầu thơm đủ dùng).
Mâm bồng đặt sau bát hương hay trước là đúng phong thủy ?
Rất nhiều gia đình hiện nay vẫn phân vân không biết nên đặt mâm bồng trước hay sau của bát hương. Nhưng gia chủ có thể sử dụng 1,2 hay 3 mâm bồng trên bàn thờ tùy thuộc vào gia chủ, nhưng để bày trí mâm bồng đúng vị trí thì gia chủ cần phải tuân theo phong thủy.
Mâm bồng đặt trước hay sau bát hương ?
Mỗi một vật phẩm thờ cúng được đặt trên bàn thờ đều mang ý nghĩa tâm linh riêng. Để giúp phát huy được toàn bộ giá trị của từng vật phẩm thì gia chủ cần phải sắp xếp đúng cách và đúng vị trí trên ban thờ.
Theo những chuyên gia phong thủy, vị trí đặt chuẩn của mâm bồng chính là đặt trước bát hương. Dù có nhiều chiếc mâm bồng thì bát hương cũng không được đặt trước mâm bồng.
Tại sao mâm bồng đặt trước bát hương ?
Xa xưa, những vị vua chúa trong triều đình khi ngồi trên bàn lúc nào cũng được bày sẵn rượu và một đĩa hoa quả. Mâm bồng quả biểu trưng cho sự tôn trọng, đủ đầy trong cuộc sống.
Dần dần, những thói quen này đã đi sâu vào tiềm thức văn hóa tâm linh. Việc đặt mâm bồng trên bàn thờ không chỉ bày tỏ lòng biết ơn với thần linh và gia tiên mà còn với mong muốn những bậc bề trên theo dõi và phù hộ cho con cháu trong gia đình.
Một số mẫu mâm bồng bằng đồng phổ biến hiện nay
Mâm bồng đồng nguyên chất
Vật phẩm được chế tác bằng đồng nguyên chất với độ dày và trọng lượng nặng hơn so với những mẫu mâm bồng thông thường. Hiện nay, với sự tinh tế và kỹ thuật trong thiết kế, chất liệu đồng được nhiều gia chủ ưa chuộng hơn so với những chất liệu khác như mâm bồng sứ hoặc gỗ.
Bên cạnh đó, mâm bồng đồng có những đường nét hoa văn họa tiết chạm khắc tinh xảo và toát lên sự điêu luyện của những nghệ nhân giàu kinh nghiệm. Đồng thời, mâm bồng còn giúp mang lại sự thuận tiện và tính thẩm mỹ cho gia đình.
Mâm bồng đồng khảm Tứ Linh
Mâm bồng được chạm khắc họa tiết tứ linh gồm có Long, Lân, Quy, Phụng và cũng tương ứng với những con vật như Thanh Long, Bạch Hổ, Huyền Vũ, Chu Tước. Đây được xem là những con vật cổ xưa huyền thoại đại diện cho Đất - Trời. Cùng với mong muốn mang lại sự may mắn và sự nghiệp, tài lộc, bình an cho gia chủ.
Mâm bồng khảm tam khí
Mâm bồng bằng đồng khảm tam khí mang tính nghệ thuật cao bởi sự kết hợp với những loại chất liệu quý, điển hình là được người nghệ nhân khảm vàng, bạc lên chất liệu đồng. Ngoài ra, để thực hiện những thao tác này, người nghệ nhân phải thật tỉ mỉ, cẩn thận trong từng chi tiết nhỏ. Từ lên bản mẫu, đục mẫu cho tới dát vàng và bạc lên mâm bồng.
Mâm bồng hoa sen chầu Phúc bằng đồng khảm tam khí
Bên cạnh đó, nhờ màu vàng hoặc bạc của hai loại quý trên càng làm cho chiếc mâm bồng khảm tam khí trở nên trang nghiêm và sang trọng hơn. Song còn tạo cho không gian ban thờ gia tiên tỏa lên một ánh hào quang.
Mâm bồng khảm ngũ sắc
Mẫu mâm bồng bằng đồng khảm ngũ sắc được nhiều gia chủ quan tâm, không chỉ có thiết kế tinh xảo mà còn mang lại một nét đẹp sang trọng và cao cấp. Những ý nghĩa tâm linh sau những hoa văn họa tiết Long Phụng được người nghệ nhân khắc họa lên vật phẩm. Từng đường nét được điêu khắc mềm mại, thanh thoát. Bề mặt của vật phẩm được khảm điểm nhiều kim loại quý mang tới sản phẩm đẳng cấp và tinh xảo.
Như vậy, trên thị trường hiện nay có rất nhiều mẫu mâm bồng khác nhau. Cùng là mẫu mâm bồng chất liệu đồng nhưng lại được chạm khắc hoa văn họa tiết riêng như Long Phượng Chầu Lộc, Phúc, Thọ, mâm bồng chạm khắc hoa sen,...
Mâm bồng bằng đồng là gì? Theo quan niệm phong thủy, mâm bồng bằng đồng với màu sắc vàng ánh kim tượng trưng cho sự giàu sang, phú quý. Khi đặt mâm bồng trên bàn thờ, gia chủ sẽ đón nhận nhiều may mắn, tài lộc và sự bình an. Đồng thời, mâm bồng còn có tác dụng cân bằng âm dương, tạo nên một không gian sống hài hòa, thịnh vượng.
