Lễ cúng ông Công ông Táo về trời không còn xa lạ với nhiều gia chủ đây cũng là một phương thức thể hiện được tấm lòng của gia chủ. Bên cạnh đó, có rất nhiều gia chủ vẫn chưa rõ về mâm cúng ông Công ông Táo? Hãy cùng Đồ đồng Thiên Phúc tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây nhé.
Mâm cơm cúng ông Công ông Táo - Nét văn hóa dịp Tết cổ truyền
Mâm cơm cúng ông Công ông Táo là một nét văn hóa truyền thống trong lễ hội Tết Nguyên đán của người Việt Nam. Ông Công ông Táo được coi là những vị thần trông nom và báo cáo công việc của gia đình cho Ngọc Hoàng, vua trời. Theo truyền thuyết, vào ngày 23 tháng Chạp âm lịch hàng năm, ông Công ông Táo được về trời để báo cáo về mọi việc trong gia đình đến Ngọc Hoàng.
Ngày ông Công ông Táo về trời, người Việt Nam truyền thống sẽ chuẩn bị mâm cơm cúng để tưởng nhớ và cảm tạ ông Công ông Táo. Mâm cơm cúng thường được sắp xếp trên bàn thờ, và bao gồm các món ăn truyền thống như cơm, mứt, bánh chưng, bánh dày, trái cây và nước uống.
Các món ăn trên mâm cúng thường được chuẩn bị đẹp mắt, cầu kỳ với hy vọng rằng ông Công ông Táo sẽ mang đi những báo cáo tốt đẹp và mang lại may mắn, tài lộc cho gia đình trong năm mới. Ngoài ra, người Việt còn thường đốt những cây nến và hương, cúng trà và trái cây để cung kính và chào đón ông Công ông Táo trở về trời.
Mâm cơm cúng ông Công ông Táo không chỉ là một nét văn hóa truyền thống, mà còn mang ý nghĩa tôn kính và tưởng nhớ công lao của ông Công ông Táo trong việc trông nom và bảo vệ gia đình. Đồng thời, nó cũng thể hiện lòng biết ơn và hy vọng vào một năm mới an lành, phát đạt và may mắn cho mọi người.
- Tưởng nhớ công lao: Cúng ông Công ông Táo là cách để tưởng nhớ và tôn vinh công lao của ông Công ông Táo, những vị thần trông nom và bảo vệ gia đình. Việc cúng ông Công ông Táo cho thấy sự biết ơn và tôn trọng đối với những người luôn chăm sóc và bảo vệ gia đình trong suốt một năm.
- Dọn dẹp cho năm mới: Việc cúng ông Công ông Táo cũng có ý nghĩa làm sạch và chuẩn bị cho năm mới. Khi ông Công ông Táo về trời, gia đình sẽ dọn dẹp, trang trí lại nhà cửa, loại bỏ những điều không tốt trong năm cũ và chào đón năm mới với sự trong sạch và tươi mới.
- Mang lại may mắn và tài lộc: Người Việt tin rằng việc cúng ông Công ông Táo sẽ mang lại may mắn và tài lộc cho gia đình trong năm mới. Họ hy vọng rằng ông Công ông Táo sẽ đem đi báo cáo tốt đẹp về mọi việc trong gia đình và nhận được sự ban phước từ các vị thần.
- Gắn kết gia đình: Cúng ông Công ông Táo là một dịp để gia đình sum họp, cùng nhau thực hiện nghi lễ và chia sẻ những kỷ niệm. Việc cúng ông Công ông Táo tạo ra không gian để người thân trong gia đình cùng nhau giao lưu, tương thân tương ái và tạo thêm sự gắn kết.
- Bảo trì giá trị truyền thống: Cúng ông Công ông Táo là một phần trong chuỗi giá trị truyền thống của người Việt. Việc duy trì và thực hiện nghi thức này giúp bảo tồn và truyền dạy giá trị văn hóa từ thế hệ này sang thế hệ khác, đồng thời giữ được sự kết nối với quá khứ và nhận thức về nguồn gốc của mình.
Hướng dẫn lễ cúng ông Công ông Táo chuẩn
Cúng ông Công ông Táo là một nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt. Để gìn giữ và phát huy những giá trị tốt đẹp này, chúng ta cần hiểu rõ ý nghĩa và cách thức thực hiện lễ cúng một cách đúng đắn.
Lễ vật cúng ông Công, ông Táo
Lễ vật lễ cúng ông Công ông Táo truyền thống gồm có:
- Mũ: Hai mũ đàn ông và một mũ đàn bà. Mũ dành cho các ông Táo thì có thiết kế hai cánh chuồn, mũ Táo bà thì thiết kế không có cánh chuồn. Nhiều người chỉ cúng một cỗ mũ ông Công (có hai cánh chuồn) để biểu trưng.
- Cá chép: Biểu trưng cho phương tiện di chuyển của ông Công và ông Táo. Thông thường ở miền Bắc các gia đình khi cúng một con cá chép sống thả trong chậu nước ngụ ý "cá chép hóa rồng"
- Tiền vàng mã.
- 1 chiếc áo.
- 1 đôi hia bằng giấy.
Màu sắc của những món đồ mũ, áo và đôi hia cúng ông Táo cũng sẽ thay đổi theo từng năm phụ thuộc vào ngũ hành như sau:
- Năm hành kim sẽ chuẩn bị cúng mũ, áo và hia màu vàng
- Năm hành mộc sẽ chuẩn bị cúng mũ, áo và hia màu trắng
- Năm hành thủy sẽ chuẩn bị cúng mũ, áo và hia màu xanh
- Năm hành hỏa sẽ chuẩn bị cúng mũ, áo và hia màu đỏ
- Năm hành thổ sẽ chuẩn bị cúng mũ, áo và hia màu đen
Mâm cỗ cúng ông Công ông Táo
Tùy theo từng điều kiện kinh tế của gia đình, ngoài những lễ vật chính kể trên, người ta thường làm lễ mặn hay lễ chay để tiễn ông Táo Quân.
Mâm cúng ông Công ông Táo cơ bản truyền thống bao gồm:
- 1 đĩa gạo
- 1 đĩa muối
- 3 chén rượu
- Thịt heo luộc
- Gà luộc hoặc quay
- Đĩa rau xào
- Hành muối
- Xôi gấc
- Giò heo
- Canh mọc
- Cá chép nướng (ở miền Nam thường cúng cá lóc nướng)
- Trái cây tươi, trà, rượu, cau trầu,...
- 1 tập giấy tiền, vàng mã
- 1 lọ hoa cúc
- 1 lọ hoa đào nhỏ
Hiện nay, mâm cỗ cúng ông Táo đơn giản khá nhiều và cũng không bắt buộc phải đầy đủ tất cả những món như mâm cỗ truyền thống, chủ yếu phụ thuộc vào văn hóa vùng miền, hoàn cảnh và điều kiện kinh tế của mỗi gia đình. Trường hợp nếu gia đình nào không có điều kiện chỉ cần làm mâm cúng đơn giản 3 món là được. Đặc biệt, mâm cúng ông Táo ở cả ba miền đều có những đặc trưng riêng.
Xem thêm: Cúng ông Công ông Táo ở đâu?
Bên cạnh đó, nơi đặt mâm cỗ cúng ông Táo cũng vô cùng quan trọng. Cần được đặt trang trọng ở vị trí bàn thờ gia tiên hoặc bàn thờ ông Táo riêng để bày tỏ tấm lòng thành kính.
Thứ tự lễ cúng ông Công ông Táo
Chuẩn bị mâm cỗ cúng, lễ vật cúng ông Công ông Táo.
- Thắp nhang và đọc bài khấn tiễn ông Công ông Táo về trời.
- Sau khi bày lễ, thắp hương và đọc văn khấn xong, đợi hương tàn lại thắp thêm một tuần hương nữa. Sau đó gia chủ lễ tạ rồi hóa vàng mã và thả cá chép ra ao, hồ, sông hoặc suối
Văn khấn bài cúng ông Công ông Táo
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương
Con kính lạy Ngài đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân.
Tín chủ (chúng) con là: ……………
Ngụ tại: …………
Hôm nay, ngày 23 tháng Chạp tín chủ chúng con thành tâm sắp sửa hương hoa phẩm luật, xiêm hài áo mũ, kính dâng tôn thần. Thắp nén tâm hương tín chủ con thành tâm kính bái.
Chúng con kính mời ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân hiển linh trước án hưởng thụ lễ vật.
Cúi xin Tôn thần gia ân xá tội cho mọi lỗi lầm trong năm qua gia chủ chúng con sai phạm. Xin Tôn thần ban phước lộc, phù hộ toàn gia chúng con, trai gái, già trẻ sức khỏe dồi dào, an khang thịnh vượng, vạn sự tốt lành. Chúng con lễ bạn tâm thành, kính lễ cầu xin, mong Tôn thần phù hộ độ trì.
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Xem thêm: Bài văn khấn ông Công ông Táo ban Thần Tài chuẩn nhất
Một số điều kiêng kị khi cúng ông Công ông Táo
- Gia chủ trước khi đọc văn khấn cần phải tắm rửa sạch sẽ và ăn mặc nghiêm chỉnh, kín đáo và lịch sự thể hiện sự tôn kính của gia chủ đối với những quan thần
- Khi gia chủ đọc văn khấn phải đọc với thái độ nghiêm túc, thành tâm và rõ ràng.
- Không nên cầu xin tài lộc và sung túc mà gia chủ hãy xin Táo báo những việc tốt đẹp trong năm
- Tránh nói xấu hoặc phàn nàn trong ngày cúng bởi người ta tin rằng ông Công ông Táo đã ghi lại tất cả những gì người dân nói và sẽ báo cáo cho Ngọc Hoàng
- Gia chủ không cúng sau 12 giờ ngày 23 tháng Chạp
- Không đặt mâm cúng ở dưới bếp
- Gia chủ không thả cá chép từ trên cao xuống.
Mâm cơm cúng ông Công ông Táo không chỉ là một nghi lễ đơn thuần mà còn là biểu hiện sâu sắc của lòng thành kính, sự biết ơn của con cháu đối với tổ tiên. Qua những mâm cỗ cúng đầy đủ, chúng ta gửi gắm mong ước một năm mới bình an, hạnh phúc và thịnh vượng. Đây là một nét đẹp văn hóa truyền thống cần được gìn giữ và phát huy.
